به گزارش خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری، برنامه دیدار و گپ‌وگفت شاعران و ادیبان ایرانی با زینب الأعوج، شاعره الجزایری و استاد ادبیات عرب دانشگاه سوربن پاریس، سه‌شنبه ۱۸ دی‌ماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.
موسی بیدج، مترجم ادبیات عرب و مدیر دفتر ادبیات عرب حوزه هنری، در معرفی زینب الأعوج شاعر الجزایری و استاد دانشگاه سوربن فرانسه اظهار کرد: ایشان در 1954 در الجزایر به دنیا آمده‌اند، سال ۱۹۸۳ میلادی از دانشگاه دمشق دکترا گرفتند و همچنین از دانشگاه سوربن فوق لیسانس اخذ کرده اند. در دانشگاه های الجزایر و سوربن پاریس و اوکلای آمریکا تدریس کرده اند و از 2004 تا امروز در انستیتو بین المللی مطالعات انسانی و اجتماعی پاریس به عنوان پژوهشگر و سرپرست مطالعات زنان کشورهای عربی و اسلامی حضور داشته‌اند.
وی ادامه داد: زینب الأعوج شش مجموعه شعر به زبان عربی و یک مجموعه شعر به زبان فرانسه منتشر کرده است. همچنین ترجمه آثاری از عربی به فرانسه و از اسپانیولی و فرانسه به عربی را در کارنامه خود دارد. ایشان چند اثر پژوهشی نیز تالیف کرده و بالاترین جایزه شعر از الجزایر و جوایزی از ایتالیا و عراق را دریافت کرده است.
زینب الأعوج نیز در ادامه و در پاسخ به پرسش‌های حاضران درباره وضعیت شعر در الجزایر عنوان کرد: در 20 سال اخیر، چه در جهان عرب و چه اروپا، شعر رو به کاستی رفته و جای آن را قصه و رمان گرفته است. ادبیات داستانی مورد استقبال بیشتری از سوی مردم قرار می‌گیرد و ناشران هم بیشتر تمایل به انتشار رمان و داستان دارند. رمان را می‌توان در اتوبوس و قطار و خیابان خواند، اما شعر این‌طور نیست و حتی خواندن شعر سلوک خاصی می‌خواهد. رسانه‌ها هم به درستی به شعر نمی‌پردازند.
این شاعر الجزایری همچنین گفت: در الجزایر شاعران بسیاری فعالیت دارند و زنان نیز نقش عمده ای در شعر این کشور ایفا می کنند. سال 1993 انتشاراتی برپا کردم و تلاش داشتم شعر را در الجزایر به جایگاه اصلی خود بازگردانم. در سال‌های اخیر 20 مجموعه شعر از شاعران الجزایر و شاعران عرب زبان کشورهای دیگر منتشر کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه شعر مدرن و شعر کلاسیک در الجزایر رواج دارد، عنوان کرد: بسیاری هستند که شعر موزون می گویند و در واقع هر شاعری با توجه به طبع و سلیقه خود شعر می سراید . همچنین الجزایر 120 سال مستعمره بود و زبان فرانسه هم آنجا تاثیراتی داشته است. هنوز هم کسانی هستند که شعر، رمان و داستان را به زبان فرانسه می نویسند و البته از زمانی که زبان آمازیغی در الجزایر آزاد شد، بسیاری به این زبان و البته زبان عربی آثارشان را خلق می‌کنند.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: در الجزایر اغلب شاعران، شغل نخستی دارند و از آن راه کسب درآمد می کنند و شاعران کمی هستند که از راه انتشار کتاب روزگار خود را سپری کنند.
وی همچنین گفت: شعر الجزایر به زبان‌های زیادی ترجمه شده، اما رمان‌ها و داستان‌های این کشور بیشتر جهانی شده‌ند. در الجزایر از شعر ایران ترجمه زیادی وجود ندارد و به گستردگی روابط فرهنگی میان دو کشور نیاز داریم. کسانی که به شعر ایران اهمیت می‌دهند، تنها از جنبه مذهبی و دینی به شعر ایران می‌پردازند. ترجمه شعر پل زیبایی است که کشورها را به هم نزدیک می‌کند و البته در سینما و تئاتر و دیگر هنرها هم دو کشور می‌توانند همکاری و تبادل داشته باشند. من و خانواده‌ام ادبیات و موسیقی سنتی ایران را دوست داریم و دنبال می‌کنیم و به طور مثال آهنگ‌های همایون شجریان را گوش می‌دهیم. ما در منزل همه نوع موسیقی سنتی و عارفانه ایرانی را می‌شنویم. اشعار عمر خیام را با همه زبان‌ها خوانده‌ایم و باید فارسی یاد بگیرم تا اشعار این شاعر را به فارسی هم بخوانم.
الأعوج درباره تاثیر شعر ایران در کشور فرانسه نیز اظهار کرد: من شعرهای ایرانی ترجمه شده به زبان فرانسه خوانده‌ام. بسیاری از ایرانی‌ها در فرانسه زندگی می‌کنند و آثارشان را در این کشور منتشر می‌کنند. بسیاری از اشعار کردی را هم به عربی خوانده‌ام. جایزه ای در بغداد به من دادند و آنجا با شاعران کرد آشنا شدم. ضمن اینکه دو رمان از «واسینی الأعرج»، همسرم، به کردی ترجمه شده است.
این شاعر الجزایری درباره شعر الجزایر گفت: شعر الجزایر چند دوره را پشت سر گذاشته است. دوره نخست شعر دوران استعمار بود. در آن زمان زبان عربی زبان ممنوع بود. شاعرانی که در آن دوره فعالیت کردند فارغ التحصیل انجمنی بودند که در تلاش برای حفظ زبان عربی بود. شعر از نظر قالب کلاسیک و از نظر موضوع ملی و میهنی بود. شعرها ساده هستند، اما تصویری از آن روزگار الجزایر را ارائه می‌دهند. یکی از این گونه‌ها، شعرهای مذهبی بود که در روزگار حج و ارتباط‌‌هایی که برقرار می‌شد توانست ارتباط با جهان عرب برقرار کند. این نوع شعر استعمار را نقد می‌کرد و سعی می‌کرد به جهان عرب بفهماند چه اتفاقاتی در الجزایر رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: دوره دوم در روزگار مبارزات آزادسازی الجزایر شکل گرفت، جبهه آزادی‌ساز الجزایر سعی کرد تعدادی از شاعران را به کشورهای دیگر بفرستد تا آن‌ها را با وضعیت الجزایر آشنا کنند. برخی از شاعران با شعر عرب در کشورهای عربی آشنا شدند و نوآوری‌هایی در شعر الجزایر داشتند. همان زمان زبان فرانسه در الجزایر رایج شده بود و بسیاری از شاعران از زبان فرانسه تاثیر گرفته بودند و اثرات آن را در شعر خود جای دادند و باعث ایجاد نوعی مدرن‌سازی در شعر شدند.
زینب الأعوج تصریح کرد: نسل نخست شعری بوده‌اند در الجزایر که ما از آن ها یاد گفتیم و باعث شدند شعر امروز الجزایر شکل بگیرد. امروز شعر عامیانه هم رواج دارد.
عباس محمدی، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، ضمن خوشامدگویی به مهمانان به ویژه زینب الأعوج، اظهار کرد: با توجه به این که در قرن بیستم مرز‌های جغرافیایی به سبب گسترش شبکه‌های اجتماعی و تحول ارتباطات براشته شده است و از زمان مشروطه به بعد ایران هم مانند کشورهای آفریقایی و جهان عرب با دنیای مدرن و ادبیات اروپا آشنا شد. ادبیات آن‌ها تاثیر خود را بر ادبیات ایران گذاشت. حوزه هنری بر این اساس شکل گرفت که بتواند از اصلیت ایرانی اسلامی شعر و ادبیات کشورمان دفاع کند.
این شاعر همچنین گفت: حوزه هنری با دیگر سازمان‌ها و اداراتی که در ایران هستند تفاوت عمده ای دارد و آن هم اینکه بیشتر کارکنان این نهاد هنرمند هستند.
وی افزود: در ایران ما نشرهای تخصصی شعر داریم و شاعری مانند فاضل نظری تا به حال بیش از 500 هزار نسخه شعر فروخته است.
سعیده حسینجانی، مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، نیز در سخنان کوتاهی با بیان اینکه با شخصیت بلند، علیمی و فرهیخته زینب الأعوج آشنا شده است؛ اظهار کرد: علاقه‌مند شده‌ام با ایشان و آثارشان بیشتر آشنا شوم و امیدوارم شعر ایران را در الجزایر معرفی کنند.
وی ضمن تقدیر و قدردانی از موسی بیدج به پاس تلاش هایش در ترجمه و معرفی ادبیات عرب و همچنین معرفی ادبیات ایران به جهان عرب، اظهار کرد: بیش از 40 کتاب در مرکز ترجمه حوزه هنری به زبان های مختلف دنیا ترجمه و منتشر شده است. 12 کتاب به‌تازگی ترجمه و چاپ شده و 8 کتاب در حال حاضر زیر چاپ است.
در پایان این مراسم، زینب الأعوج شاعر الجزایری برخی از اشعار خود را خواند و ترجمه این اشعار نیز توسط شاعران حاضر قرائت شد.
در این مراسم شخصیت‌هایی همچون غلامرضا امامی نویسنده، مترجم و پژوهشگر، حیدر ایمنی مدیر روابط عمومی حوزه هنری، ساسان ناطق، علی داوودی، محمود حبیبی‌کسبی، مهدی مظفری ساوجی، مجید سعدآبادی و ... حضور داشتند.
انتهای پیام/